Gospodarowanie odpadami obejmuje szereg procesów związanych z ich zbieraniem, przewozem i przetwarzaniem odpadów, których realizacją zajmują się różne podmioty. Kim jest posiadacz odpadów i za co odpowiada? Jakich formalności musi dokonać, aby działać zgodnie z prawem?
Posiadacz odpadów – kto to? Definicja
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2023 poz. 1587) posiadaczem odpadów może być:
- wytwórca odpadów,
- osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która jest w posiadaniu odpadów.
Polskie prawo za posiadacza odpadów uznaje także podmiot, na którego nieruchomości (posesji) się znajdują. Co ważne, firma, która zajmuje się wyłącznie przewozem odpadów do miejsca zagospodarowania nie jest uznawana za posiadacza odpadów.
Posiadacz a wytwórca odpadów – czy to ten sam podmiot?
W praktyce często zdarza się, że wytwórca odpadów jest równocześnie ich posiadaczem. Zazwyczaj bowiem odpady – zanim zostaną odebrane przez uprawniony podmiot – są gromadzone (magazynowane) w miejscu, w którym powstały. Niemniej obowiązujące w Polsce prawo wyraźnie rozgranicza te dwa pojęcia, a za wytwórcę odpadów uznaje każdy podmiot, którego działalność prowadzi do powstawania odpadów.
Jakie obowiązki ma posiadacz odpadów?
Podstawowym obowiązkiem posiadacza odpadów jest postępowanie z odpadami zgodnie z zasadami przyjętymi w prawie. Podmiot musi zatem m.in.:
- prowadzić ilościową i jakościową ewidencję odpadów przy wykorzystaniu podstawowej charakterystyki odpadów; za pomocą karty ewidencji odpadu lub karty przekazania odpadu,
- przechowywać dokumenty sporządzone na potrzeby ewidencji przez okres 5 lat, a także udostępniać je na żądanie uprawnionych organów,
- magazynować odpady we właściwy sposób i dbać o to, aby nie stwarzały zagrożenia dla środowiska, porządku i czystości.
Posiadacz odpadów – jakie pozwolenia lub zezwolenia musi uzyskać?
Jeżeli posiadacz odpadów jest równocześnie ich wytwórcą, konieczne może być uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Ustawodawca przyjął, że jest ono wymagane w przypadku użytkowania instalacji, która produkuje:
- odpady niebezpieczne, których ilość przekracza 1 Mg na rok,
- odpady inne niż niebezpieczne w ilości przekraczającej 5000 Mg na rok.
Dodatkowo jeśli posiadacz odpadów zbiera je lub przetwarza, może ciążyć na nim obowiązek uzyskania zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów. Pod pojęciem zbierania odpadów rozumie się ich gromadzenie przed transportem do miejsca przetwarzania (w tym wstępne sortowanie), a także tymczasowe magazynowanie. Z kolei przetwarzanie odpadów obejmuje procesy odzysku lub unieszkodliwienia, a także czynności przygotowujące do ich przeprowadzenia.
Co ważne, zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów jest wymagane tylko wtedy, gdy na odpadach prowadzone są określone procesy, takie jak m.in.:
- R1 – wykorzystanie głównie jako paliwa bądź innego środka wytwarzania energii
- R4 – recykling lub odzysk metali i związków metali
- R10 – obróbka na powierzchni ziemi przynosząca korzyści dla rolnictwa lub poprawę stanu środowiska
- D1 – składowanie w gruncie lub na powierzchni ziemi
- D4 – retencja powierzchniowa
- D5 – składowanie na składowiskach w sposób celowo zaprojektowany
- D10 – przekształcanie termiczne na lądzie
- D12 – trwałe składowanie
Warto też wiedzieć, że podmioty, który posiadają pozwolenie na wytwarzanie odpadów obejmujące ich zbieranie lub przetwarzanie, są zwolnione z konieczności ubiegania się o odrębne zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów. Jeżeli działalność obejmuje i zbieranie odpadów i ich przetwarzanie. Najwygodniej jest złożyć wniosek o wspólne zezwolenie.
Jesteś posiadaczem odpadów i nie wiesz, jakich pozwoleń lub zezwoleń potrzebujesz, aby prowadzić działalność gospodarczą w zgodzie z prawem? Skontaktuj się z nami. Odpowiemy na wszystkie Twoje pytania, wypełnimy niezbędne wnioski i pomożemy Ci skompletować wymaganą dokumentację.
