Przedsięwzięcia inwestycyjne nie tylko sprzyjają rozwojowi społeczno-gospodarczemu, ale również mogą nieść za sobą negatywne konsekwencje dla środowiska naturalnego. Żeby im przeciwdziałać, wprowadzono procedurę oceny oddziaływania na środowisko (w skrócie OOŚ). Na czym ona polega? Kiedy jest wymagana?
Ocena oddziaływania na środowisko – co to? Na czym polega?
Ocenę oddziaływania na środowisko zalicza się do grupy ważnych instrumentów polityki proekologicznej. Pozwala ona określić wpływ planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego na środowisko naturalne.
W jej ramach uwzględnia się zarówno mierzalne, jak i niemierzalne skutki środowiskowe. Określa się krótko- i długoterminowe oddziaływanie inwestycji oraz nieodwracalne zmiany w przyrodzie. Ocena oddziaływania na środowisko musi również zawierać propozycje alternatywnych rozwiązań, które pozwalałyby na uniknięcie zagrożeń.
Ocena oddziaływania na środowisko – procedura w telegraficznym skrócie
Postępowanie w ramach OOŚ składa się z trzech zasadniczych etapów.
- Identyfikacja. W jej ramach określa się wszystkie możliwe oddziaływania przedsięwzięcia inwestycyjnego na otoczenie.
- Prognoza. Polega na przewidywaniu, jaki charakter i zasięg będzie miało przyszłe oddziaływanie na środowisko. W jej ramach szacuje się również wielkość zmian będących wynikiem realizacji inwestycji.
- Ocena. To część właściwa postępowania. Polega ona na ocenie informacji, które uzyskano w pierwszych dwóch etapach. Wnikliwa analiza pozwala wyodrębnić ten wariant przedsięwzięcia inwestycyjnego, który jest najmniej uciążliwy dla środowiska naturalnego.
Co ważne, w ramach każdego z etapów wykorzystuje się różnorodne metody i narzędzia. O tym, jakie konkretnie techniki ostatecznie znajdą zastosowanie, decydują eksperci przygotowujący dokumentację i pracujący na zlecenie inwestora. Dlatego tak istotną kwestią jest to, aby raport OOŚ był opracowany przez specjalistów dysponujących wieloletnim doświadczeniem. Nie będą bowiem oni mieli żadnych problemów z doborem metod i narzędzi badawczych.
Kiedy ocena oddziaływania na środowisko jest wymagana?
Szczegółowe zasady OOŚ określa ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie […]. Zgodnie z jej zapisami, wymogiem oceny oddziaływania na środowisko objęte są:
- przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (grupa I),
- przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, o ile właściwy organ stwierdził taką konieczność (grupa II).
Katalog z podziałem inwestycji zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r., które wyszczególnia wszystkie przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko. Jego lektura jest zatem obowiązkowa.
Raport oddziaływania na środowisko – co musi zawierać?
Jednym z ważniejszych elementów postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko jest weryfikacja raportu OOŚ. Raport oceny oddziaływania na środowisko zawiera wszystkie, zgromadzone przez inwestora informacje określające przewidywalne oddziaływanie, jakie budowa, przebudowa i eksploatacja przedsięwzięcia może mieć na środowisko naturalne.
Niepełne lub nierzetelne przedstawienie informacji może stanowić podstawę do zaskarżenia decyzji przez strony biorące udział w postępowaniu. Dlatego raport oddziaływania na środowisko powinien zostać wykonany przez specjalistów. Tylko wówczas inwestor zyska pewność, że dokument będzie opracowany w prawidłowy i zgodny z wytycznymi sposób.
Co równie ważne, procedura OOŚ zakłada udział społeczeństwa w ochronie środowiska. Dlatego po weryfikacji raportu następuje etap konsultacji społecznych. Dopiero po ich zakończeniu właściwy organ wydaje decyzję i ją upublicznia.
OOŚ pozwala określić wpływ inwestycji na środowisko naturalne. W tym celu konieczne jest zastosowanie różnorodnych metod – zarówno prostych, jak i złożonych – z zakresu identyfikacji, prognozowania i oceny. Bez wsparcia specjalistów oferujących konsulting z zakresu ochrony środowiska inwestorowi trudno będzie określić oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko.
